Τις
εποχές του σκοταδισμού το αστείο θεωρείτο ασέβεια και το γέλιο πρόκληση. Τότε η
σοβαροφάνεια ήταν ένδειξη σεβασμού και στοχασμού. Μαζί με την σοβαροφάνεια
συμπορευόταν η αυστηρότητα, ο αυταρχισμός και η οπισθοδρόμηση. Αντίθετα στην αρχαιότητα,
στην ακμή της ελευθερίας λόγου, του πνεύματος και της γνώσης το κωμικό και το
αστείο αλλά και ο σαρκασμός και η διακωμώδηση θεωρούνταν στοιχεία παιδείας, γι’
αυτό στο αρχαίο θέατρο μαζί με τις τραγωδίες διδάσκονταν τα σατυρικά δράματα
και οι κωμωδίες.
Σήμερα είναι γεγονός ότι το
εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι φιλελεύθερο και ανοιχτό στην αμφισβήτηση και
στην διατύπωση της αντίθετης άποψης, αλλά όχι στο αστείο. Βέβαια το αστείο
χρησιμοποιείται στην τάξη από τους διδάσκοντες, αλλά μόνον ως μέσον χαλάρωσης
της τάξης. Γενικά όμως θεωρείται αποπροσανατολισμός και από μερικούς θεωρείται
ακόμη και ευτελισμός του μαθήματος. Η διδασκαλία εξακολουθεί να γίνεται τυπικά
με βιβλία που αποπνέουν μιζέρια και οπισθοδρομικότητα και το μάθημα εξακολουθεί
να είναι βαρετό και το αποτέλεσμα εξακολουθεί να είναι επιεικώς μετριότατο.
Και όμως σήμερα με το γέλιο θα
μπορούσαν τα παιδιά να μάθουν πολύ πιο αποτελεσματικά ορθογραφία, αριθμητική,
γεωγραφία, ιστορία, φυσική και χημεία. Χαρούμενα και αστεία σκιτσάκια, εικόνες,
κινούμενα σχέδια, ιστοριούλες, ανέκδοτα, φωτογραφίες, ταινιούλες, όλα αυτά που
βρίσκονται κατά χιλιάδες στο διαδίκτυο θα μπορούσαν να αποτελέσουν την πρώτη
ύλη για ειδικά επεξεργασμένα προγράμματα διδασκαλίας, διαμορφωμένα ανάλογα με
τις μαθησιακές ανάγκες και την ηλικία των μαθητών. Μια νέα ειδικότητα στην
εκπαίδευση, οι προγραμματιστές, σε συνεργασία με δασκάλους και καθηγητές θα
μπορούσαν να πραγματοποιήσουν το όνειρο, τα παιδιά να μαθαίνουν γελώντας.
Το γέλιο όμως είναι απαραίτητο και
στην καθημερινή μας ζωή. Παρόλα αυτά δυστυχώς έρευνες δείχνουν ότι τα τελευταία
εξήντα χρόνια οι άνθρωποι γελούν όλο και λιγότερο. Η δικαιολογία ότι υπάρχουν
προβλήματα δεν ισχύει, γιατί πάντα οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν δύσκολες και
τραγικές καταστάσεις. Απλά σήμερα οι ευκαιρίες για γέλιο είναι λιγότερες και σ’
αυτό έχει συμβάλει ο τρόπος ζωής, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου και η αποξένωση.
Το
πόσο ανάγκη έχουν πάντως οι άνθρωποι από γέλιο φαίνεται από την τεράστια
εμπορική επιτυχία που έχουν οι κωμωδίες. Το χρειάζονται ως αντίδοτο κατά του
άγχους που κατακλύζει και κατατρώει τη
ζωή μας. Το άγχος θολώνει την κρίση, γεμίζει φόβο και ανασφάλεια, ενώ το γέλιο χαλαρώνει, μειώνει την οργή και κατευνάζει τα αρνητικά
συναισθήματα που παραλύουν τη σκέψη. Όταν ο άνθρωπος γελάσει και εκτονωθεί, ας
είναι και με μια σαχλαμάρα, μετά βλέπει αυτό που τον προβληματίζει, τον
ενοχλεί, τον ταλαιπωρεί και τον θυμώνει μικρότερο και αντιμετωπίσιμο.
Ας
θυμόμαστε ότι οι σοβαροφανείς δεν είναι βαθυστόχαστοι, αντιθέτως είναι οι λιγότερο
πνευματώδεις και οι λιγότερο έξυπνοι και σίγουρα οι περισσότερο δυστυχισμένοι.
