(
ελεύθερη απόδοση από δοκίμια του Ε. Παπανούτσου)
Σε κάθε ομάδα παρουσιάζονται δύο βασικές τάσεις, η
προοδευτική και η συντηρητική.
Η προοδευτική εμπνέεται από δημιουργική πνοή που ωθεί
προς τα εμπρός προς την εύρεση νέων λύσεων, νέων δρόμων, νέων κατακτήσεων, προς
την εξέλιξη και την αλλαγή. Αποτέλεσμα αυτής της δημιουργικής δύναμης είναι
ό,τι έχει μέχρι τώρα κατορθώσει ο άνθρωπος στο χώρο της επιστήμης και της
τέχνης.
Από την άλλη, η συντηρητική τάση κινείται με γνώμονα την
εμπειρία και από φόβο συγκρατεί. Λειτουργεί σαν ασφαλιστική δικλείδα γιατί
κρίνει, ελέγχει και αναγκάζει την πρόοδο να μετράει τα βήματά της και να
αυτοελέγχεται, με αποτέλεσμα να προλαβαίνει την υπερβολή και τον ξέφρενο ρυθμό.
Από την συνεργασία των δύο τάσεων, από την θέση και την
αντίθεση, τον λόγο και τον αντίλογο προκύπτει η ασφαλής πρόοδος και πορεία της
κοινωνίας. Αντιθέτως η αντιπαλότητα των δύο τάσεων είναι τραγικό λάθος, γιατί
τότε η πρόοδος μετατρέπεται σε προοδοπληξία και αρνιέται οτιδήποτε θετικό
υπάρχει από το παρελθόν και η συντήρηση γίνεται οπισθοδρόμηση και απολίθωση και
προσπαθεί να καταπνίξει την ροή των πραγμάτων προς τα εμπρός.
Την ιστορία του πολιτισμού τη γράφουν και οι
δύο παρατάξεις, οι προοδευτικοί και οι συντηρητικοί, οι νέοι και μεγαλύτεροι.
Σε περίπτωση δημιουργίας χάσματος απόψεων, περισσότερο
υπεύθυνοι είναι οι μεγαλύτεροι που, ως ωριμότεροι,
θα έπρεπε να είχαν αποτρέψει τη σύγκρουση και να έχουν διασφαλίσει την
ισορροπία του παλιού με το νέο.
Υπεύθυνοι είναι και οι νέοι που πολλές φορές παρασυρμένοι από την ορμή
και τον ενθουσιασμό να αλλάξουν τον κόσμο, απορρίπτουν περιφρονητικά το
"κατεστημένο" είτε πρόκειται για
ιδέες, είτε πρόκειται για τρόπους ζωής και πεποιθήσεις, ακόμη και για
ανθρώπους. Θεωρώντας το παλιό ως εμπόδιο στην αλλαγή που οραματίζονται πορεύονται
αλαζονικά και αδιαφορούν για διδάγματα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ασφαλή
ρίζα στο δένδρο της αλλαγής και της προόδου.
Η αλαζονική συμπεριφορά των νέων προς το
παλιό δίνει αφορμή στους μεγαλύτερους να τους κατηγορούν για έλλειψη σεβασμού
και να
ξεχνούν ότι ο σεβασμός είναι βραβείο που κερδίζεται, δεν είναι κάτι που
αυτόχρημα δικαιούνται ούτε οι ίδιοι, επειδή άσπρισαν τα μαλλιά τους, ούτε αυτά
που λένε, αν δεν είναι σωστά και δίκαια.
