Μνημεία

Διάσωση και προστασία των μνημείων,

Ανάδειξη των αξιών που ενσωματώνουν

Σχεδόν όλες οι πόλεις της σύγχρονης Ελλάδας βρίσκονται επάνω στα ερείπια αρχαίων πόλεων, με αποτέλεσμα μνημεία με μεγάλο ιστορικό παρελθόν να διατρέχουν, ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες της έντονης ανοικοδόμησης, κίνδυνο καταστροφής.

Σύμφωνα με συνταγματική επιταγή, η αποκάλυψη, η συντήρηση και η προστασία των μνημείων, καθώς και ανάδειξη των αξιών που αυτά ενσωματώνουν, αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση του κράτους. Η ανάγκη διάσωσης και προστασίας των μνημείων απορρέει από τις αξίες που το καθένα τους ενσωματώνει: ιστορική, εκπαιδευτική, αισθητική και κοινωνική.

Με κριτήριο, λοιπόν, αυτές τις αξίες, ιεραρχήθηκαν τα μνημεία που έρχονταν στο φως κατά τις εκσκαφές στα αστικά οικόπεδα. Έτσι μνημεία που ενσωμάτωναν όλες τις αξίες μαζί είχαν απόλυτη προτεραιότητα διάσωσης και η προσφορότερη λύση ήταν η απαλλοτρίωση του οικοπέδου. Με τον τρόπο αυτόν ναοί, στοές, τείχη κλπ. διατηρήθηκαν στο ύπαιθρο, ώστε μαζί με την αξία τους ως ιστορικές μαρτυρίες να αναδειχθεί και ο ρόλος τους ως μέσα απόκτησης ειδικών γνώσεων για την αρχιτεκτονική, την πολεοδομία, την αρχαία τεχνολογία, την βυζαντινή εικονογραφία κλπ. (εκπαιδευτική αξία). Ταυτόχρονα η πόλη στην οποία βρίσκονται αποκτούσε τη δυνατότητα ανάδειξης της κοινωνικής αξίας των μνημείων με την οργάνωση του χώρου του μνημείου σε χώρο αναψυχής και μόρφωσης του ευρύτερου κοινού.

Ωστόσο η κοινωνική αξία των μνημείων εξακολουθεί να είναι υποβαθμισμένη με ευθύνη κυρίως της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ακόμη και στις περιπτώσεις οργανωμένων και επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων, μόνο η χειρότερη πλευρά της κοινωνικής αξίας έχει αναδειχθεί: η οικονομική εκμετάλλευση. Αντίθετα η ψυχαγωγική και παιδευτική αξία, που με την ανάδειξή της θα μπορούσε να καλλιεργήσει αγάπη και σεβασμό προς τα μνημεία, έχει εντελώς παραμεληθεί. Για παράδειγμα η παρουσία των αρχαίων κλιβάνων δίπλα στην Αχαρνική Πύλη της οδού Αιόλου στην Αθήνα, θα μπορούσε να δώσει την ευκαιρία να οργανωθούν εργαστήρια αγγειοπλαστικής, όμοιων με τα αρχαία, όπου οι άνθρωποι παίζοντας θα διδάσκονταν τον αρχαίο τρόπο κατεργασίας του πηλού.

Με τέτοια προγράμματα και οργάνωση των μνημείων και οι πόλεις θα γίνονταν πιο φιλικές προς τους κατοίκους τους και αυτοί πιο φιλικοί προς τα μνημεία και πιο υπεύθυνοι για την ασφάλεια και την προστασία τους.

Χρ. Ντούμας

Εφημ. Καθημερινή, 27/9/2009

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ [1]:

Α.  Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100 -120 λέξεις)

Β.  Να αναγνωρίσετε τέσσερα χαρακτηριστικά του επιστημονικού λόγου στο κείμενο.

Γ.   Με αφορμή το παραπάνω κείμενο που δημοσιεύτηκε στον κυριακάτικο τύπο, να γράψετε ένα άρθρο για το περιοδικό του σχολείου σας που θα απαντά στα εξής ερωτήματα: Τα μνημεία κλασσικά και νεότερα που υπάρχουν σ’ολόκληρη την Ελλάδα, γίνονται αντιληπτά ως φορείς αξιών και συμβάλλουν στη διαμόρφωση του σύγχρονου έλληνα; Η ελληνική εκπαίδευση προσφέρει την απαραίτητη υποδομή στη νέα γενιά ώστε τα μνημεία να είναι κομμάτι της δικής της πρότασης πολιτισμού προς τους άλλους λαούς;

---

[1] Για τις απαντήσεις επικοινωνήστε με vardaki@otenet.gr
      ή στείλτε μήνυμα στο 6946166126
      Μη ξεχάσετε να γράψετε το όνομά σας