Η εκπαίδευση σε κάθε εποχή διαμορφώνεται με τρόπο που
να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις και απαιτήσεις. Σήμερα πρόκληση για
το εκπαιδευτικό σύστημα είναι η συμπόρευση με την αλματώδη ανάπτυξη της
τεχνολογίας, η προσαρμογή στην παγκοσμιοποίηση και η διατήρηση του
ανθρωπιστικού χαρακτήρα του πολιτισμού. Αυτά τα στοιχεία υπαγορεύουν τον χαρακτήρα της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες.
Μπορεί μια σωστή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση
όπως αυτή που περιγράψαμε να απαιτεί κάποιο οικονομικό κόστος, αλλά οι
σχεδιαστές της εκπαιδευτικής πολιτικής ασφαλώς ξέρουν ότι η παιδεία είναι για την κοινωνία η αποδοτικότερη
επένδυση.
Κρίσιμη βαθμίδα
για την εκπαίδευση είναι το Λύκειο. Σύμφωνα με τα παραπάνω το Λύκειο πρέπει να
δίνει στον έφηβο γνώσεις, να του καλλιεργεί
ατομικές δεξιότητες και
ευέλικτη, ευρηματική και κριτική σκέψη, να τον κάνει ικανό να προσαρμόζεται στις
συνθήκες και να δείχνει πρωτοβουλία και
δημιουργικότητα. Ακόμη να του περνά τις ιδέες του ανθρωπισμού, του σεβασμού,
της ελευθερίας εντός του πλαισίου που ορίζει ο νόμος, της αλληλεγγύης, της
άμιλλας, της κοινωνικής προσφοράς, της ειρήνης, του πλουραλισμού, της ισότητας
και των ίσων ευκαιριών, της ανοχής στην διαφορετικότητα.
Στόχος είναι να
βγει από το Λύκειο ο άνθρωπος που θα έχει μάθει να αγαπά και να επιζητεί τη
γνώση, θα είναι ηθικός, υπεύθυνος και
συνειδητοποιημένος, θα αντιστέκεται στη μεθοδευμένη χειραγώγηση και θα έχει το φρόνημα και το θάρρος να διεκδικεί
και να αγωνίζεται για το καλό.
Η θεωρητική ανάλυση ενός στόχου πρέπει πάντοτε
να συνοδεύεται και από αντίστοιχη ανάλυση των μέσων με τα οποία θα επιτευχθεί. Προτείνουμε
λοιπόν η ύλη του Λυκείου να μην είναι υπερβολικά μεγάλη αλλά να περιλαμβάνει γενικές γνώσεις, θετικές και
θεωρητικές, και κάποιες ειδικές
γνώσεις ως βάση για τις μετέπειτα σπουδές. Να διδάσκεται σε βάθος η ελληνική
γλώσσα, ως το πιο ζωντανό στοιχείο του ελληνικού πολιτισμού, και ξένες γλώσσες
για την επαφή με άλλους πολιτισμούς.
Ακόμη,
να γίνεται εξοικείωση με τις νέες
τεχνολογίες με υπολογιστές και πολυμέσα μικρού κόστους που θα βρίσκονται
στη διάθεση όλων των μαθητών όλες τις ώρες και για όλα τα μαθήματα. Η διδασκαλία και τα βιβλία να είναι
διαδραστικά, ώστε ο μαθητής να γίνεται ερευνητής και να σταματήσει η παθητική
απομνημόνευση. Η αξιολόγηση να
στηρίζεται πρώτον σε θέματα που απαιτούν δημιουργική αφομοίωση της ύλης και
δεύτερον σε μικρές αλλά πρωτότυπες ερευνητικές
εργασίες με τις οποίες θα ασκείται και θα ελέγχεται η κριτική και δημιουργική
σκέψη.
Παράλληλα να αναπτύσσεται το πνεύμα της άμιλλας και της συνεργασίας
με ομαδικά αθλήματα, να δίνονται ευκαιρίες για την καλλιέργεια των ταλέντων και
της δημιουργικότητας του καθενός (θέατρο, αγώνες λόγων, πειράματα, μουσική) και
να προγραμματίζονται κοινωνικές και περιβαλλοντικές δράσεις για να αποκτήσει ο
κάθε μαθητής κοινωνική συνείδηση.
Για όλα αυτά χρειάζεται διεύρυνση
του σχολικού ωραρίου. Επίσης χρειάζονται επιμορφωμένοι, δημιουργικοί,
ευρηματικοί, ευέλικτοι και αφοσιωμένοι καθηγητές που θα ενεργοποιούν τις δυνατότητες των
μαθητών τους.
