Χιλιάδες
θανατικές καταδίκες επιβάλλονται κάθε χρόνο από αμφισβητούμενης νομιμότητας
δικαστήρια στον αναπτυσσόμενο και στον τρίτο κόσμο και εκτελούνται με
συνοπτικές διαδικασίες από τα εκεί απολυταρχικά και θεοκρατικά καθεστώτα. Από τα
απολυταρχικά καθεστώτα εκτελούνται ποινικοί κρατούμενοι αλλά κυρίως απολιτικοί
αντίπαλοι του δικτάτορα. Από τα θεοκρατικά καθεστώτα εκτελούνται με
βασανιστικούς τρόπους άνδρες και γυναίκες που παραβίασαν τον θρησκευτικό νόμο
που χρονολογείται από τον έκτο αιώνα.
Πρόκειται για σαφή προσβολή των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ευθεία πρόκληση προς τον ΟΗΕ που τα κατοχύρωσε το
1948. Είναι μια προσβολή απέναντι στον πολιτισμό. Αυτή η προσβολή μπορεί προς
το παρόν να μένει ατιμώρητη για πολιτικούς λόγους, αλλά επισύρει κατακραυγή,
περιφρόνηση και απαξίωση. Το στίγμα του
απολίτιστου δεν μπορούν να το αποφύγουν ούτε τα κράτη, ούτε οι ηγέτες τους.
Η θανατική
καταδίκη επιβάλλεται και εκτελείται σε πολύ στενότερη κλίμακα και στις μισές
σχεδόν πολιτείες της Αμερικής. Οι αμερικανικές πολιτείες που την εφαρμόζουν προβάλλουν
ως απάντηση στους επικριτές τους δύο επιχειρήματα: Ότι δρα παραδειγματικά και συμβάλλει στη μείωση της εγκληματικότητας, για να
προστατεύονται οι αθώοι, και ότι ικανοποιεί
το κοινό αίσθημα.
Τα
επιχειρήματα αυτά όμως είναι μαχητά.
Απέναντι
στο πρώτο επιχείρημα η απάντηση είναι ότι η ουσία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έγκειται
στο ότι ορισμένα μέσα δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται από ένα ευνομούμενο
κράτος, ακόμη και αν στόχος του είναι να προστατεύσει τους πολίτες του. Ακόμη
ότι η θανατική ποινή δεν έχει παραδειγματική και αποτρεπτική δύναμη μεγαλύτερη
από την ισόβια κάθειρξη, όπως δείχνουν όλες οι έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες
και μια πρόσφατη έρευνα του ΟΗΕ. Αντιθέτως ο
φόβος της θανατικής ποινής μπορεί να κάνει έναν εγκληματία ακόμη πιο αδίστακτο
στην προσπάθειά του να ξεφύγει την σύλληψη και έτσι να προκληθούν και άλλα αθώα
θύματα.
Το πιο άμεσο όμως επιχείρημα είναι ότι
έχουν διαπιστωθεί πολλές αστυνομικές και δικαστικές πλάνες που κατέληξαν στην
καταδίκη αθώων, μερικοί από τους οποίους σώθηκαν την τελευταία στιγμή. Η
δικαστική πλάνη είναι ένα ενδεχόμενο που δεν μπορεί να αποφύγει ούτε το
καλύτερο ποινικό σύστημα, ιδιαίτερα σε μια χώρα με ρατσιστικό ιστορικό, όταν μάλιστα
όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η θανατική ποινή επιβάλλεται κυρίως σε βάρος των
φτωχών, των μαύρων και των μειονοτήτων.
Τέλος η επιβολή της θανατικής ποινής χρησιμοποιείται από τους κυβερνήτες
που την εφαρμόζουν ως τεκμήριο ότι
παίρνουν σθεναρά μέτρα κατά του εγκλήματος. Έτσι αποσπούν την προσοχή από την
ανεπάρκεια των πολιτειών τους σε προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα, που είναι
πιο σύνθετα, αλλά αποδεδειγμένα πολύ πιο αποτελεσματικά.
Όσον αφορά στο δεύτερο επιχείρημα, ότι η
θανατική ποινή ικανοποιεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα, τα στοιχεία δείχνουν
ότι δεν ισχύει. Η πλειονότητα των πολιτών απεχθάνεται την εγκληματική
σκληρότητα μιας εκτέλεσης, εφόσον μάλιστα αυτή γίνεται πολλά χρόνια μετά το
έγκλημα μέχρι να εξαντληθούν όλα τα ένδικα μέσα. Ακόμη και οι συγγενείς των
θυμάτων τις περισσότερες φορές δεν θέλουν καμία ανάμειξη σε μια διαδικασία τόσο
βάρβαρη που αποκτηνώνει όλους τους εμπλεκομένους.
Συνεπώς, η θέση μας ως πολιτισμένων
ανθρώπων είναι απόλυτη, η θανατική καταδίκη είναι βασανιστική και εν ψυχρώ
αφαίρεση της ζωής, είναι ποινή αμετάκλητη, αντιχριστιανική και απάνθρωπη και
δεν πρέπει να εφαρμόζεται.
