ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ

Ο Αριστοτέλης ονόμασε τον άνθρωπο "ζώον πολιτικόν" δηλαδή άτομο προορισμένο από τη φύση του να ζει σε κοινωνία. Παρόλο όμως που η ένταξη του ανθρώπου στην κοινωνία είναι κάτι φυσικό, δε γίνεται αυτόματα. Για να ενταχθεί ομαλά πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες, τα καθήκοντα και τον ρόλο του μέσα στο κοινωνικό σύστημα που λειτουργεί με συγκεκριμένο τρόπο.

Η εφηβική ηλικία είναι η πιο καθοριστική φάση στην διαδικασία της κοινωνικής ένταξης του ανθρώπου, γιατί είναι η στιγμή της προσωπικής του αυτονόμησης και επανάστασης. Για να περάσει ομαλά αυτή την καμπή πρέπει να έχει δουλέψει σωστά η οικογένεια στις προηγούμενες φάσεις της ζωής του παιδιού. Να του έχει μάθει, δηλαδή, ότι δικαιούται ελευθερία, αλλά όχι ασυδοσία, ότι δικαιούται να έχει λόγο και ρόλο αλλά πρέπει να σέβεται και τον λόγο και τον ρόλο των άλλων, ότι έχει ευθύνες, όχι μόνο δικαιώματα, ότι μπορεί να αμφισβητεί και να διεκδικεί χωρίς να υπερβαίνει τα όρια της κοινώς αποδεκτής συμπεριφοράς.

Κάποιοι νέοι βλέπουν την ένταξη ως αλλοτρίωση και ως υποταγή και γι’ αυτό αντιδρούν. Κάνουν λάθος. Κάτι τέτοιο θα ίσχυε αν το άτομο ήταν εξαναγκασμένο να υιοθετήσει χωρίς δικαίωμα αμφισβήτησης όλες τις καθιερωμένες αξίες, τις διαμορφωμένες συνήθειες, τα πιστεύω, τις ιδέες και τις συμπεριφορές του συνόλου. Όμως δεν είναι έτσι. Σε μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία το άτομο όχι μόνο μπορεί, αλλά και οφείλει να κρίνει, να αμφισβητεί, να προτείνει νέες ιδέες, να έχει ένα διαφορετικό κοσμοείδωλο. Μια υγιής κοινωνία πιστεύει ότι η πρόοδος των κοινωνιών έρχεται μέσα από την ανανεωτική σκέψη των νέων και την περιμένει.

Είναι ωριμότητα εκ μέρους των νέων να πιστέψουν ότι η πρόοδος γι’ αυτούς έρχεται μέσα από τις προοπτικές και τις ευκαιρίες που τους ανοίγει η κοινωνία. Είναι σοφία εκ μέρους της κοινωνίας να μάθει να είναι ανεκτική στις ιδιαιτερότητες και συγχωρητική στα λάθη των μελών της, γιατί τους χρειάζεται όλους και τον καθένα χωριστά για τις εμπειρίες του, τις γνώσεις του, τις ιδέες του, τη φαντασία του, την ευαισθησία του, την δημιουργικότητά του και τον νεωτερισμό του.