Πολλά
άρθρα και εκπομπές αφιερώνονται κάθε χρόνο στους νικητές των αγώνων και στους
παράγοντες που συνετέλεσαν στην επιτυχία τους, αλλά πολύ λίγα γράφονται και
λέγονται για το κλίμα των αγώνων, που δεν είναι
και τόσο Ολυμπιακό, και για το
παρασκήνιο των «επιτυχιών», που δεν είναι και τόσο καθαρό.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε όλοι παρακολουθήσει θλιβερά
επεισόδια στα γήπεδα και σκηνές ασύλληπτης βίας και εμπρηστικές δηλώσεις που ενσπείρουν
τον φανατισμό. Έχουμε όλοι παρακολουθήσει ως «αθλητική» είδηση το παιχνίδι των
εκατομμυρίων για την απόκτηση του τάδε ή του δείνα αθλητή-ειδώλου. Έχουμε
επίσης με πολλή απογοήτευση δει να αφαιρούνται μετάλλια - και ολυμπιακά - λόγω
χρήσεως απαγορευμένων ουσιών.
Ακόμη
και στον σχολικό αθλητισμό χρησιμοποιούνται επικίνδυνα συμπληρώματα δυνάμεων
και κυκλοφορεί χρήμα για εξωσχολικούς παίκτες ή για να μη σφυρίξει σωστά ο
διαιτητής. Όλα αυτά γίνονται αποδεκτά αφού η ομάδα που θα νικήσει εξασφαλίζει
εισιτήριο σε πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις και διευκολύνσεις στη στρατιωτική θητεία..
Απέναντι σ’ αυτή την εικόνα έρχεται ως ουτοπία η ιδεατή
εικόνα του αθλητικού ιδανικού, του ολυμπιακού ιδεώδους: Ο αθλητής που μαθαίνει
να αγωνίζεται με αίσθημα άμιλλας τον καλύτερο απ’ αυτόν, που αισθάνεται τη ζέση
και το ζήλο να εντείνει τις δυνάμεις του, σωματικές και πνευματικές, για να
εξισωθεί ή και να τον ξεπεράσει, που νιώθει αυτοπεποίθηση, ώστε να μην εξαρτά
την επιτυχία του από δόλια μέσα ή από την αποτυχία και την υπονόμευση του συναθλητή του, που
έχει την ευγενή φιλοδοξία να νικήσει αλλά και τη μεγαλοσύνη να δέχεται την νίκη
του αντιπάλου, που έχει αίσθηση του δικαίου και του μέτρου, που δέχεται την
ήττα με αξιοπρέπεια και τη νίκη με αυτοσυγκράτηση, σεμνότητα και ευγένεια, που
επιδιώκει μόνο την ηθική αμοιβή και θεωρεί κέρδος τον θαυμασμό που η προσπάθειά
του εμπνέει. Ο αθλητής που πιστεύει στη φανέλα που φοράει, που περνάει το
μήνυμα ότι δεν έχει σημασία η νίκη αλλά το ότι ξεπέρασε τα όρια του εαυτού του
και τα κατάφερε, που γίνεται έτσι σύμβολο ενός συνεπούς, φιλότιμου,
πειθαρχημένου και αγωνιστικού τρόπου ζωής για κάθε νέο, σ’ όποιον τομέα της
ζωής κι αν αγωνίζεται.
Υπ’ αυτή την έννοια ο αθλητισμός θα αποτελούσε πράγματι
φορέα αγωγής και παιδείας.
Αλλά αυτό δε συμβαίνει γιατί ο αθλητισμός
σήμερα είναι επάγγελμα, λειτουργεί με τους κανόνες του μάρκετινγκ και της
διαφήμισης και είναι απόλυτα προσαρμοσμένος στο υλιστικό πνεύμα της εποχής.
Για
να αναβιώσει το αθλητικό ιδεώδες πρέπει
να καταργηθούν όλα τα μη αθλητικά κίνητρα. Πολλοί λένε ότι, όταν δεν υπάρχουν
υψηλές αμοιβές και ανταποδοτικά οφέλη για τον αθλητή, ο αθλητισμός θα πεθάνει.
Ας πεθάνει. Θα ξαναγεννηθεί υγιής εκεί όπου άνθρωποι με ψυχή θα δείχνουν τι
σημαίνει άμιλλα και φιλότιμο, όχι νίκη με κάθε κόστος και ανταγωνισμός
