Βιώσιμη ανάπτυξη
Ανέκαθεν η οικονομική δράση του
ανθρώπου ήταν μια δράση μέσα στη φύση και πάνω στη φύση. Αν στην πρώτη φάση της
ιστορικής εξέλιξης των σχέσεων του ανθρώπου με αυτήν το κυρίαρχο γνώρισμα
στάθηκε η εξάρτηση του ανθρώπου από τις δυνάμεις της φύσης και του περιβάλλοντος, στη δεύτερη και πιο πρόσφατη φάση, και μάλιστα από τη βιομηχανική
επανάσταση και μετά, η σχέση μεταβάλλεται και το κυρίαρχο γνώρισμα γίνεται
πλέον η υποταγή της φύσης στον άνθρωπο. Ετσι, ενώ αρχικά και επί μακρόν έκτοτε
η φυσική τάξη φάνηκε να επιβάλλεται στον άν- θρωπο, στη συνέχεια και
ιδίως τα τελευταία 200 περίπου χρόνια η ανθρώπινη τάξη ( ή αταξία ) επιβλήθηκε
πάνω στη φύση και το περιβάλλον.
Είναι δε αξιοσημείωτο
ότι
τόσο η φιλελεύθερη όσο και η σοσιαλιστική σχολή σκέψης και
δράσης, παρά τις ποικίλες μεταξύ τους διαφορές και αντιθέσεις, μοιράζονται μια κοινή κατά βάση αντίληψη για την ανάπτυξη και την ευημερία, αλλά και μια « εργαλειακή » και ωφελιμιστική κατά κανόνα εκτίμηση των συντελεστών του φυσικού περιβάλλοντος. Η φύση, γενικά, έγινε αντιληπτή αν όχι πάντα ως λεία προς αρπαγή, πάντως ως πρώτη ύλη και εμπράγματη αξία ( res ) υποκείμενη σε μια επιθετική από μέρους του ανθρώπου προσέγγιση. [...]
δράσης, παρά τις ποικίλες μεταξύ τους διαφορές και αντιθέσεις, μοιράζονται μια κοινή κατά βάση αντίληψη για την ανάπτυξη και την ευημερία, αλλά και μια « εργαλειακή » και ωφελιμιστική κατά κανόνα εκτίμηση των συντελεστών του φυσικού περιβάλλοντος. Η φύση, γενικά, έγινε αντιληπτή αν όχι πάντα ως λεία προς αρπαγή, πάντως ως πρώτη ύλη και εμπράγματη αξία ( res ) υποκείμενη σε μια επιθετική από μέρους του ανθρώπου προσέγγιση. [...]
Εκείνο που ακολούθησε δεν ήταν η ανάσχεση
αλλά η ακόμη μεγαλύτερη, η ραγδαία επιτάχυνση των ρυθμών της οικονομικής
μεγέθυνσης και ανάπτυξης, ιδίως στον βιομηχανικό και τον μεταβιομηχανικό
τομέα της παραγωγής, αρχικά στον πρώτο, κατόπιν στον δεύτερο και αργότερα ακόμη
και στον τρίτο κόσμο. [...]
Φαίνεται έτσι ότι η αρχικά θετική συνάρτηση
μεταξύ της ανάπτυξης και του περιβάλλοντος τείνει να μετατραπεί σε αρνητική και
αντιφατική, εφόσον πλέον η ανάπτυξη υποβαθμίζει το περιβάλλον, πράγμα που με
τη σειρά του υπονομεύει τις προοπτικές της περαιτέρω ανάπτυξης και ευημερίας. [...]
Η ιδέα για τη «βιώσιμη ανάπτυξη» (sustainable development), όπως
κωδικοποιήθηκε το 1987 από την αρμόδια Διεθνή Επιτροπή, στοχεύει ακριβώς να
διορθώσει την αρνητική ανάδραση αποκαθιστώντας μια θετική σχέση μεταξύ
ανάπτυξης και περιβάλλοντος μέσω του περιορισμού των ανεπιθύμητων παρενεργειών
της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης. Στην περίπτωση αυτή η ανάπτυξη παρεμβαίνει στο
περιβάλλον με τέτοιο τρόπο ώστε να καθίσταται δυνατή η διατήρησή της και στο
μέλλον. Άρα, βιώσιμη είναι η ανάπτυξη που επιτρέπει να ικανοποιούμε τις
ανάγκες του παρόντος δίχως όμως να υποθηκεύουμε τις συνθήκες του
μέλλοντος. [...]
Δεν στερείται σημασίας ούτε είναι
φυσικά τυχαίο το γεγονός ότι η σχετική συνταγματική διάταξη για «την
προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος» περιλαμβάνεται στον
κατάλογο των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, ούτε ότι η πρόταση για την
αναθεώρησή της συνάντησε τη γενική δυσπιστία και ποικίλες αντιδράσεις.
Αποφεύγοντας τις διχαστικές και μονοδιάστατες απλουστεύσεις ενός κατ' εξοχήν
σύνθετου ζητήματος, θα είχε ίσως νόημα να συμπεριληφθεί στο τελικό κείμενο
της συνταγματικής διάταξης μια σαφής αναφορά στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης
ως γενικού κριτηρίου της οικονομικής διαδικασίας, θα μπορούσε παράλληλα να
προβλεφθεί η σύσταση μιας Εθνικής Επιτροπής για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη,
όπως έχει συμβεί και σε άλλες χώρες, ώστε να συμβάλει επικουρικά και
γνωμοδοτικά στη διαρκή εγρήγορση και επεξεργασία της έννοιας και του
περιεχομένου των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης. Γιατί αν αυτές οι αρχές δεν γίνουν πράξη και
κανόνας της κοινωνικής ζωής ίσως ο βίος μας γίνει αβίωτος πάνω στη γη.
( άρθρο του Α. Μακρυδημήτρη από τον
ημερήσιο τύπο )
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο
του κειμένου ( 100 - 120 λέξεις ).
Β. 1. Πώς οργανώνεται
η πρώτη παράγραφος ; (Δομή και τρόπος ανάπτυξης).
2. Με ποια συλλογιστική πορεία (
παραγωγική - επαγωγική ) αναπτύσσεται η πρώτη παράγραφος του κειμένου; Να
δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
3. Nα προσδιορίσετε τη σημασία των παρακάτω διαρθρωτικών
λέξεων και φράσεων:
στη συνέχεια, Είναι δε
αξιοσημείωτο, γενικά, Άρα, Γιατί.
4. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από
τις παρακάτω λέξεις του κειμένου με τη σημασία που έχουν στο κείμενο: προσέγγιση,
ανάσχεση, υπονομεύει, σύσταση, επικουρικά
[1] Για τις απαντήσεις επικοινωνήστε με vardaki@otenet.gr
ή στείλτε μήνυμα στο 6946166126
Μη ξεχάσετε να γράψετε το όνομά σας
ή στείλτε μήνυμα στο 6946166126
Μη ξεχάσετε να γράψετε το όνομά σας
