Νίκου Δήμου, « Να μπούμε στη θέση των Άλλων »
Ερώτημα βασικό: Αφού όλοι είναι υπέρ
της ειρήνης τότε πώς γίνονται οι πόλεμοι; Πολύ απλό: Για τους πολέμους φταίνε
πάντοτε οι άλλοι. Ουδέποτε στην Ιστορία υπήρξε ομολογία μιας πλευράς ότι
φταίει εκείνη. (Παρά μόνο ίσως εκ των υστέρων και μέσα από σφιγμένα δόντια).
Ο μόνος λοιπόν τρόπος να κάνουμε κάτι ουσιαστικό για την
ειρήνη είναι να γίνουμε «οι άλλοι». Να μπούμε δηλαδή στη θέση των άλλων, των
πιθανών ή πραγματικών αντιπάλων και να καταλάβουμε τι τους κινεί. Όσο ο άνθρωπος αναγνωρίζει μόνο τον εαυτό του, όσο ο
άλλος δεν υπάρχει - ή υπάρχει ως κατώτερος και όχι ως ίσος -τότε δεν υφίσταται
ηθική. Αλλά πώς να μπεις
στη θέση του άλλου όταν
αυτός σε απειλεί (ή νιώθεις πως σε απειλεί); Δύσκολο πολύ. Όμως όχι αδύνατο.
Και απόλυτα αναγκαίο. Μόνον έτσι θα υπάρξει ελπίδα για την ειρήνη. Διότι μόνον
έτσι μπορεί να υπάρξει πραγματικός διάλογος - και όχι παράλληλοι μονότονοι
μονόλογοι.
Ένας Σέρβος
συγγραφέας είπε, πριν από λίγο καιρό, μια πολύ σημαντική φράση: «Σε εποχές
αντιπαράθεσης, ο ρόλος του διανοούμενου είναι να γίνεται συνήγορος των
αντιπάλων». Δηλαδή να μπαίνει στη θέση τους. Να προσπαθεί να
καταλάβει τα προβλήματα τους, να νιώσει τις ανάγκες τους, να αποδεχθεί τα
επιχειρήματα τους - και να τα παρουσιάσει όλα στη δική του πλευρά. Κινδυνεύει,
βέβαια, οι πιο φανατικοί από τους δικούς του να τον αποκαλέσουν προδότη. Ποτέ όμως
δεν είναι πολύ βολικός ο ρόλος του πραγματικά ελεύθερου διανοούμενου (εκτός αν
ανήκει στους κρατικοδίαιτους, ή στους κομματικούς τσανακογλείφτες).
Αλλά σε περιόδους κρίσης, ο ψύχραιμος, αντικειμενικός και αμερόληπτος στοχαστής
είναι μεγάλη ευλογία για έναν λαό. Μακάρι να υπάρχουν τέτοιοι, σε όλα τα
στρατόπεδα, και να εισακούονται.
Διότι, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν
οι πολιτικοί. Αυτοί που τελικά δημιουργούν τους πολέμους. Που για να
στεριώσουν την εξουσία τους, να διευρύνουν την εκλογική πελατεία τους,
να στιλβώσουν τη δημόσια εικόνα τους, διαγωνίζονται σε δημοκοπία,
λαϊκισμό, και φανατισμό. Που πουλάνε πραμάτεια φτηνή αλλά πάντα
ευπρόσδεκτη σε λαούς στερημένους: πατριδοκαπηλία, σοβινισμό, εθνικισμό.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αντίθεση από αυτήν ανάμεσα στον
πολιτικό και τον διανοούμενο. Από τη μια μεριά η ρητορεία, το συναίσθημα, το
πάθος, η φόρτιση. Από την άλλη η ψύχραιμη ανάλυση, η γνώση, ο ορθός λόγος.
Κανένας πόλεμος δεν έγινε από λογική. Όλοι ξεκινούν από το συναίσθημα.
Όπως και οι καυγάδες. Δύο άνθρωποι κυριαρχημένοι από τον ορθό λόγο δεν θα
έπαιζαν ποτέ ξύλο. Λογικά, ένας πόλεμος δεν συμφέρει κανέναν - ούτε καν τον
νικητή. Κάθε πολεμική σύρραξη γίνεται παρά τον λόγον - είναι παράλογη.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
[1]:
Α. Να γράψετε περίληψη του κειμένου (80
λέξεις)
Β 1. Να βρείτε τα μέσα πειθούς
που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στο κείμενο.
2. Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης στις δύο τελευταίες παραγράφους του κειμένου
3.Να αποδώσετε κυριολεκτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις / φράσεις
2. Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης στις δύο τελευταίες παραγράφους του κειμένου
3.Να αποδώσετε κυριολεκτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις / φράσεις
4.
«Κανένας πόλεμος δεν έγινε από λογική. Όλοι
ξεκινούν από το συναίσθημα. Όπως και οι καυγάδες. Δύο άνθρωποι κυριαρχημένοι
από τον ορθό λόγο δεν θα έπαιζαν ποτέ ξύλο. Λογικά, ένας πόλεμος δεν συμφέρει
κανέναν - ούτε καν τον νικητή. Κάθε πολεμική σύρραξη γίνεται παρά τον λόγον -
είναι παράλογη.
Στο παραπάνω απόσπασμα
α) Να αναλύσετε το επιχείρημα (προκείμενες /συμπέρασμα) β) Να χαρακτηρίσετε τη συλλογιστική πορεία (παραγωγική – επαγωγική )
Στο παραπάνω απόσπασμα
α) Να αναλύσετε το επιχείρημα (προκείμενες /συμπέρασμα) β) Να χαρακτηρίσετε τη συλλογιστική πορεία (παραγωγική – επαγωγική )
5. Να χαρακτηρίσετε τεκμηριωμένα το επικοινωνιακό είδος του παραπάνω
κειμένου.
6. « Διότι, από
την άλλη πλευρά, υπάρχουν οι πολιτικοί. Αυτοί που τελικά δημιουργούν τους
πολέμους. Που για να στεριώσουν την εξουσία τους, να διευρύνουν την εκλογική
πελατεία τους, να στιλβώσουν τη δημόσια εικόνα τους, διαγωνίζονται σε
δημοκοπία, λαϊκισμό, και φανατισμό. Που πουλάνε πραμάτεια φτηνή αλλά πάντα
ευπρόσδεκτη σε λαούς στερημέ-νους: πατριδοκαπηλία, σοβινισμό, εθνικισμό » Στον
παραπάνω συλλογισμό χρησιμοποιείται ως τρόπος ανάπτυξης το αίτιο –
αποτέλεσμα. Να εξετάσετε αν το αίτιο
αποτελεί αναγκαία και επαρκή συνθήκη
για τη δημιουργία του αποτελέσματος.
Γ. «Ποτέ όμως δεν είναι πολύ
βολικός ο ρόλος του πραγματικά ελεύθερου διανοούμενου (εκτός αν ανήκει στους
κρατικοδίαιτους, ή στους κομματικούς τσανακογλείφτες )» Να αναπτύξετε την παραπάνω σκέψη του συγγραφέα σ΄ ένα κείμενο (500-600
λέξεις)
[1] Για τις απαντήσεις επικοινωνήστε με vardaki@otenet.gr
ή στείλτε μήνυμα στο 6946166126
Μη ξεχάσετε να γράψετε το όνομά σας
ή στείλτε μήνυμα στο 6946166126
Μη ξεχάσετε να γράψετε το όνομά σας
